Retina dekolmanı, göz arkasının yırtılması, göz içinde oluşan tahribatlar, göz içi kanamaları, şeker hastalığına bağlı kanamalarda oluşan görme kayıplarına dair tüm tedaviler VİTREKTOMİ ameliyatı ile ortadan kaldırılmaktadır.

Vitreus, göz küresinin iç kısmını dolduran, jel kıvamında şeffaf bir dokudur. Göz hacminin yaklaşık üçte ikisini kaplar ve gözün anatomik şeklinin oluşmasına katkıda bulunur. Gözün özellikle arka segmentinin hastalıklarında vitrektomi ameliyatı, yani vitreus jelinin cerrahi yolla boşaltılması gerekebilmektedir.

Vitrektomi veya diğer ismi ile Pars Plana Vitrektomi (PPV), 0.5 – 1 mm den daha ince çaplı kesici ve emici bir aletle gözün içerisine girilerek, gözün arka kısmında geniş alandaki boşluğu dolduran saydam jeli, yani vitreusu bulunduğu yerden ayırıp kısmi veya tamamen boşaltma işlemidir.

Vitrektomi Ameliyatının Amacı Nedir?

Vitrektomi ameliyatı ile göz sağlığınız güvende!

Bu ameliyatlarda; göz içi sıvısı (vitreus) içindeki kanamaların, çekinti yapan bantların, göz içinde yabancı cisim veya enfeksiyon varsa onun temizlenmesi ve retinanın (gözün sinir ağı tabakası) tekrar eski anatomik yapısına kavuşması hedeflenir. Kanamalar, iltihap hücreleri, yabancı cisimler ve skar dokuları görüntünün algılandığı retinaya ulaşmasına engel olarak görme fonksiyonunu bozuyorsa, vitrektomi ile bunun düzeltilmesi gerekir. Tedavi edilmediği taktide körlük söz konusu olabilir. Örneğin retina yırtığı, dekolmanı, göz içi enfeksiyonu ve yabancı cisimi olan bir hasta tedavi edilmezse gözde zaman içinde ışık hissi kaybı ve fitiziz (gözün küçülüp sönmesi) kaçınılmaz olabilir.

Ameliyatın amacı oluşabilecek tüm olumsuz durumları engellemektir. Genellikle, ilk vitrektomi ameliyatında anatomik ve görsel başarıya ulaşmak planlanır. Bazen, bunu başarmak için tekrarlayan ameliyatlar gerekebilmektedir.

Vitrektomi Hangi Göz Hastalıklarında Uygulanır?

Vitrektomi uygulamasının birçok sebebi  vardır. En önemli endikasyonlar:

• Diyabetik retinopati (şeker hastalarında görülen ileri patolojiler)
• Vitreus kanaması (göz içi kanama)
• Makula deliği (görme merkezinde delik)
• Makular pucker (görme merkezinde kırışıklık)
• Retina dekolmanı ve yırtıklar (gözün sinir ağı tabakasının kopması)
• Preretinal membranlar (sinir ağında oluşan zarlar)
• ROP (erken doğuma bağlı olarak uzun süre oksijen çadırında kalan bebeklerde görülebilen prematüre retinopatisinde )
• Katarakt cerrahisi sonrası göz içinde lens kalıntısı komplikasyonu
• Endoftalmi (Katarakt ve diğer göz ameliyatları sonrası göz içi enfeksiyonlar)
• Göz yaralanmaları tedavisi ve göz içi yabancı cisim çıkartılması

Ameliyat Sonrası Görme İyileşmesi Ne Zaman Sağlanır?

Göz doktorları tarafından, ameliyat sonrası görme tahmini yapmanın en zor olduğu ameliyat, vitrektomi ameliyatıdır. Vitreus ve retinayı etkileyen sistemik (şeker ve hipertansiyon gibi) ya da  herhangi bir göz hastalığı varsa, ilaç veya lazer gibi çeşitli tedaviler yapılır. Ancak hastalığın ilerlemesi durdurulamazsa hastalara vitrektomi ameliyatı uygulanmaktadır.

Fonksiyonel başarıya, yani sinir dokusu olan ve yenilenmeyen retinada (sinir tabaka) elde edilebilecek görme düzeyi ancak ameliyattan belli bir süre sonra belirlenebilir. Elbette bu sonuçlar görmeyi sağlayan hassas yapılarının operasyon öncesinde ne kadar etkilenmiş olduğu ile de ilgilidir. Daha önceki hasar az ise; ameliyat sonrası görme artışı çok, etkilenme çok ise; görme seviyesinde artış az olur.

Vitrektomi Ameliyatı Sonrası Hastalar Nelere Dikkat Etmeli?

• Ameliyat sonrası göz, ilk kontrole kadar aksi söylenmediği müddetçe kapalı kalmalı. (Eczaneden temiz kapama pamuk ve bantları alıp günlük olarak değiştirebilir)
• Göze bir hafta süreyle su değmemeli (aksine söylenmedikçe); baş arkadan yıkanmalı ve gövde ayrı olarak yıkanmalı ki göze su kaçmasın. Islak pamukla göz etraflı temizlenmelidir.
• Göz temiz olmayan mendil, kağıt havlu vs. ile silinmemeli.
• Göze baskı uygulanmamalı.
• Taburcu olurken mutlaka doktordan hangi ilaçları kullanılması gerektiğini, damla verilmişse günde kaç kere ve ne kadar süre ile damlatılması gerektiği bilgisi alınmalıdır.
• Taburcu sonrasında gözde bir miktar batma ve ağrı (ağrı kesiciye cevap veren) normal kabul edilebilir.
• Göz içine bir madde verilip verilmediğini (hava, gaz, silikon gibi) mutlaka doktordan bilgi edinmelidir. Operasyondan sonra baş pozisyonu önemli olup doktordan nasıl yatılması gerektiğini ve ne kadar süre ile bu şekilde yatma gerektiğini sorarak öğrenmeli ve söylenen pozisyonda kalınmalıdır.
• Göz içine vitrektomi ameliyatında gaz verilmişse gözün önünde siyah bir karartı hissedilmesi normaldir. Göz içi gazın türüne göre 2 – 6 hafta kadar gözde kalır ve bu süre içinde görmeyi engellemesi normaldir. Gaz verilen hastaların uçak ile seyahat etmesi yasaktır. Gaz tamamen çekilinceye kadar diğer seyahat araçları tercih edilmelidir; bu dönem verilen gazın özelliğine göre ameliyattan sonraki 2 hafta ile 2 ay arasında sürebilir. Herhangi bir nedenle genel anestezi alma durumu gelişirse (acil durumlarda) mutlaka anestezi doktoruna gözde gaz olduğu bilgisi verilmeli ve ona göre uygun anestetik madde seçimi sağlanmalıdır. Gaz çekildikten sonra retina dekolmanı veya kanamanın tekrar etme riski azda olsa vardır. Bu nedenle kontrol muayenelerini aksatmamak gerekir.
• Göz içine silikon yağı verilmişse genellikle 3 – 6 ay süreyle gözde bırakılır ve sonrasında alınması için yeni bir ameliyat yapılır. Silikon bir süre sonra bozularak göze zarar verme ihtimali (gözün kızrması, göz tansiyonu artması vb.) olduğundan mutlaka belli aralıklarla kontrolü gereklidir. Silikon alınması sonrası retina dekolmanının nüks etme riski olduğu da unutulmamalıdır.